SPSS và STATA: so sánh hai công cụ hàng đầu trong xác suất thống kê - Viện Đào tạo và Tư vấn doanh nghiệp

SPSS và STATA: so sánh hai công cụ hàng đầu trong xác suất thống kê

4/5 - (2 bình chọn)

SPSS và STATA được biết đến như là những phần mềm chuyên dụng phục vụ cho xử lý và phân tích số liệu thống kê, chúng không chỉ được chú trọng đầu tư trên các giảng đường đại học mà còn là một phần thiếu yêu trong các công trình nghiên cứu khoa học khi cần thống kê.

Để có thể đưa ra sự lựa chọn cho phần mềm phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những đặc điểm khái quát nhất của 2 bộ chương trình dựa trên các so sánh, đối chiếu.

1. VỀ SỬ DỤNG

SPSS STATA
  • Dễ sử dụng
  • Cho phép sử dụng các menu thả xuống để chọn các lệnh thực hiện.
  • Kết quả nhanh chóng: chọn thủ tục cần thiết-> các biến phân tích-> bấm OK-> kết quả ngay trên màn hình để xem xét.
  • Ngôn ngữ cú pháp khá phức tạp và không trực giác.
  • Dễ sử dụng cho người mới bắt đầu.
  • Sử dụng các lệnh trực tiếp: có thể vào mỗi lệnh ở một thời điểm để thực hiện hoặc có thể soạn thảo thành một chương trình bao gồm nhiều lệnh cho một nhiệm vụ và thực hiện cùng một lúc.
  • Có thể nhận biết lỗi và sửa chữa dễ dàng.

2. VỀ QUẢN LÝ DỮ LIỆU

SPSS STATA
  • Cung cấp bộ soạn thảo tương tự Excel, cho phép vào các dữ liệu và mô tả các thuộc tính của chúng.
  • Không mạnh trong việc xử lý file cùng lúc.
  • Số lượng bản ghi chỉ bị giới hạn trong dung lượng của đĩa cứng
  • Cho phép thực hiện các thao tác phức tạp về dữ liệu một cách dễ dàng.
  • Cần nhiều thời gian để xử lý file phức tạp.
  • Kích cỡ của file cũng chỉ phụ thuộc vào dung lượng đĩa cứng.

3. VỀ PHÂN TÍCH THỐNG KÊ

SPSS, STATA cùng tính toán những thống kê mô tả và thực hiện những phân tích thống kê chung nhất như hồi qui, hồi qui logistic, phân tích tồn tại, phân tích phương sai, phân tích nhân tố, và phân tích nhiều chiều.

Sức mạnh lớn nhất của SPSS là lĩnh vực phân tích phương sai (SPSS cho phép thực hiện nhiều loại kiểm định tác động riêng biệt) và phân tích nhiều chiều (thí dụ phân tích phương sai nhiều chiều, phân tích nhân tố, phân tích nhóm tổ). SPSS phiên bản 11 còn bổ sung thêm một số khả năng phân tích các mô hình hỗn hợp. Cái yếu nhất của SPSS là khả năng xử lý đối với những vấn đề ước lượng phức tạp và do đó khó đưa ra được các ước lượng sai số đối với các ước lượng này. SPSS cũng không hỗ trợ các công cụ phân tích dữ liệu theo lược đồ mẫu.

Sức mạnh lớn nhất của STATA là hồi qui (rất dễ sử dụng các công cụ đoán nhận hồi qui), hồi qui logistic (những bổ sung mới làm đơn giản hoá việc giải thích kết quả hồi qui logistic, còn hồi qui logistic thứ tự và hồi qui logistic phạm trù là rất dễ thực hiện). STATA cũng có nhiều phương pháp ước lượng mạnh rất dễ sử dụng, bao gồm cả hồi qui mạnh và hồi qui với sai số chuẩn mạnh, và nhiều lệnh ước lượng khác kèm theo sai số chuẩn mạnh. STATA cũng trội hơn về lĩnh vực phân tích dữ liệu theo lược đồ mẫu, cho khả năng áp dụng chúng trong phân tích số liệu điều tra  bởi các công cụ hồi qui, hồi qui logistic, hồi qui poisson, hồi qui probit,… Điểm yếu nhất là khả năng phân tích phương sai và phân tích nhiều chiều truyền thống như phân tích phương sai nhiều chiều, phân tích nhóm tổ.

4. VỀ VẼ ĐỒ THỊ

SPSS STATA
  • Đơn giản, có thể tuỳ ý hiệu chỉnh đồ thị và hoàn thiện chúng.
  • Đồ thị hiển thị chất lượng cao, có thể cắt dán vào các tài liệu khác: Word, Powerpoint
  • Ngôn ngữ cú pháp phức tạp.
  • Đồ thị không thể hiệu đính bằng bộ hiệu đính đồ thị.
  • Cú pháp của các lệnh đồ thị dễ sử dụng hơn SPSS
  • Các đồ thị còn có chức năng bổ sung cho phân tích thống kê, ví dụ như có nhiều lệnh làm đơn giản hoá việc tạo ra các đồ thị chẩn đoán hồi qui.

Tóm lại, SPSS nhắm vào mục tiêu dễ sử dụng, khẩu hiệu của họ là thực sự làm, thực sự dễ, và mục tiêu này đã thành công. Nhưng nếu ta dự định sử dụng SPSS như một người sử dụng mạnh, thì nó có thể không đáp ứng được yêu cầu. SPSS mạnh về lĩnh vực đồ thị và lập biểu bảng, báo cáo tổng hợp số liệu, nhưng lại yếu hơn về một số thủ tục thống kê như phương pháp ước lượng mạnh và thiếu vắng phương pháp phân tích dữ liệu theo lược đồ mẫu.

STATA cho một kết hợp tốt giữa dễ sử dụng và sức mạnh. Trong khi STATA dễ học và cũng có những công cụ mạnh về quản lý dữ liệu, nhưng cũng như đã nêu trong phần phân tích có một số thủ tục thống kê cũng bị cắt bỏ. Trong STATA khả năng tải các chương trình phát triển bởi những người sử dụng khác về là dễ dàng và đồng thời có khả năng tạo ra các chương trình riêng của người sử dụng, để chúng trở thành một bộ phận của STATA.

Bài viết tham khảo từ: Lê Đỗ Mạch, Viện Khoa học Thống kê