Khi thành phố chuyển mình theo nhịp sống số, phương tiện di chuyển không còn là chuyện “đi từ A đến B”, mà là câu chuyện về công nghệ, kết nối và lựa chọn cá nhân. Taxi công nghệ – một biểu tượng mới của đô thị hiện đại – không chỉ thay đổi cách người dân di chuyển, mà còn đang vẽ lại bản đồ giao thông, lao động và hạ tầng thành phố.
Từ năm 2019 đến năm 2022, Viện Đào tạo và Tư vấn Doanh nghiệp – Trường Đại học Ngoại thương (iEIT) đã phối hợp với Đại học Okayama (Nhật Bản) thực hiện Dự án nghiên cứu tác động của dịch vụ taxi công nghệ đến giao thông đô thị Hà Nội. Đây là một trong những nghiên cứu tiên phong tại Việt Nam kết nối giữa giao thông, công nghệ và con người, với điểm nhìn đến từ chính cộng đồng tài xế công nghệ.
1. Mục tiêu và ý nghĩa của dự án
Dự án được thiết kế nhằm tìm hiểu sâu sắc về:
- Ảnh hưởng của dịch vụ xe taxi công nghệ đến hoạt động giao thông đô thị tại Hà Nội
- Nhận thức và trải nghiệm nghề nghiệp của tài xế xe công nghệ – lực lượng lao động mới trong nền kinh tế chia sẻ
- Tác động của các yếu tố xã hội – hạ tầng đô thị, đặc biệt là dịch COVID-19 và việc đưa vào hoạt động tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông
2. Quy mô khảo sát – Lắng nghe từ những người trực tiếp tham gia hệ sinh thái đô thị
- Số lượng mẫu khảo sát: 400 tài xế xe ô tô công nghệ
- Đối tượng khảo sát: Tài xế GrabCar, BeCar, Gojek, MyGo… đang hoạt động tại Hà Nội
- Hình thức khảo sát: Phỏng vấn trực tiếp và bảng hỏi giấy
- Nguyên tắc khảo sát: Ẩn danh, không thu thập thông tin cá nhân như họ tên, số điện thoại
3. Cấu trúc bảng hỏi – Một bản đồ hành vi xã hội dưới tay lái công nghệ
Bảng hỏi được thiết kế chặt chẽ, đầy đủ các chiều thông tin, giúp nhóm nghiên cứu hiểu toàn diện về công việc và cuộc sống của tài xế. Các nội dung chính bao gồm:
- Thông tin nhân khẩu học
(Giới tính, tuổi, trình độ học vấn, quê quán, tình trạng gia đình) - Hoạt động nghề nghiệp
(Hãng xe đang hoạt động, số giờ làm việc, số chuyến/ngày, thu nhập – chi phí, hình thức sở hữu xe) - Ảnh hưởng từ môi trường đô thị và sự kiện xã hội
(Tác động của COVID-19, sự thay đổi hành vi khi tuyến metro Cát Linh – Hà Đông hoạt động) - Hành vi đón trả khách
(Các địa điểm thường xuyên đón – trả – đợi khách, thời gian trung bình, quãng đường, hình thức thanh toán) - Nhận thức nghề nghiệp và tương lai công việc
(Mức độ hài lòng, lý do tiếp tục hoặc từ bỏ nghề, sự hấp dẫn của công việc lái xe công nghệ) - Tác động của taxi công nghệ đến bộ mặt đô thị
(Cảm nhận của tài xế về sự thay đổi của phố xá, hoạt động kinh doanh, giao thông)
4. Tầm quan trọng của nghiên cứu
Không chỉ là một cuộc khảo sát, dự án này mở ra góc nhìn hiếm có về đô thị hiện đại – nơi công nghệ thay đổi hành vi con người, và hành vi con người tạo áp lực ngược lên quy hoạch đô thị. Đây là tài liệu tham khảo giá trị cho:
- Nhà nghiên cứu và nhà hoạch định chính sách đô thị
- Các nền tảng công nghệ vận tải
- Doanh nghiệp và tổ chức quan tâm đến phát triển bền vững đô thị
5. Từ bảng hỏi đến hành động
Dự án là một minh chứng cho khả năng của Viện iEIT trong việc thiết kế khảo sát chuyên sâu, tiếp cận cộng đồng đặc thù, và kết nối nghiên cứu học thuật với nhu cầu thực tiễn. Bảng hỏi được xây dựng kỹ lưỡng, không chỉ phục vụ phân tích dữ liệu, mà còn giúp tái hiện đầy đủ một chân dung nghề nghiệp giữa dòng chảy đô thị đổi thay.
6. Liên hệ hợp tác nghiên cứu và khảo sát
Trung tâm Nghiên cứu Thị trường – Viện Đào tạo và Tư vấn Doanh nghiệp – Trường Đại học Ngoại thương
- Địa chỉ: Phòng H102, Trường ĐH Ngoại thương, 91 phố Chùa Láng, phường Láng, TP Hà Nội
- Hotline: 0909.111.485
- Email: eit@ftu.edu.vn
- Website: https://ieit.vn
- Facebook: fb.com/VienEIT.FTU
